Filmbespreking - Star Wars: The Last Jedi

Het verhaal

Klik op de afbeelding om het volledige artikel te downloaden in pdf-formaat

Nadat ze erin zijn geslaagd om Starkiller Base te vernietigen, evacueren de Rebellen onder leiding van generaal Leia Organa (Carrie Fisher) hun basis net voordat een Dreadnought – een schip dat 2,5 keer zo groot is als een Resurgent-class Star Destroyer – hen kan bereiken. Het sterrenschip van de First Order zet echter de achtervolging in en de Rebellen slikken zware verliezen. Tot overmaat van ramp verliest commandant Poe Dameron (Oscar Isaac) een bijna volledig squadron bommenwerpers voor de Dreagnought uiteindelijk wordt uitgeschakeld.

Eenmaal terug aan boord van het vlaggenschip, moet Poe een demotie slikken omwille van zijn impulsief gedrag als piloot. Hoewel het er even naar uitziet dat de arrogante First Order-generaal Hux (Domhnall Gleeson) eenzelfde lot (en wellicht nog veel erger) staat te wachten, weet de bevelhebber zich snel terug in de gunst van Supreme Leader Snoke (Andy Serkis) te spelen door hem te vertellen dat hun eigen Mega-Class Dreadnought, de Supremacy, in staat is om de Rebellen doorheen de hyperruimte te volgen, waarop het hoofdkwartier van de First Order, met ook nog Stokes rechterhand en leerling, Kylo Ren (Adam Driver), aan boord, de achtervolging inzet op de Rebellen, die met kleinere en snellere schepen reizen, maar met een tekort aan brandstof te kampen hebben.

Ondertussen is de Force-gevoelige Rey (Daisy Ridley) samen met Chewbacca (Joonas Suotamo) en R2-D2 (Jimmy Vee) aangekomen op Ahch-To, de waterwereld waar Luke Skywalker (Mark Hamill) zich schuilhoudt. Die lijkt echter niet geneigd in te gaan op Reys vraag om haar te trainen in de Force – zelfs niet wanneer hij te horen krijgt dat Han Solo is vermoord door Kylo Ren. De reden blijkt te liggen in de strubbelingen die er tussen Luke en de jongeman geweest zijn toen die laatste nog gewoon ‘Ben Solo’ – de zoon van Han – heette. Luke had namelijk te laat begrepen dat Ben te sterk naar de Dark Side helde en verwijt zichzelf wat er daarna is gebeurd. Bovendien boezemt Reys rauwe kracht hem behoorlijk veel angst in en wil hij niet opnieuw de fout maken om een Jedi op te leiden die zich aan de zijde van de Dark Side zou kunnen scharen…

Bespreking

We geven het eerlijk toe: twee jaar geleden hebben we enorm genoten van Star Wars: The Force Awakens. Het zevende deel van de officiële filmsaga wist de schandvlek die het eerste en tweede deel (The Phantom Menace en Attack of the Clones) hadden achtergelaten grotendeels uit te wissen. Jammer genoeg gebeurde dat niet zonder ook een onbehaaglijk gevoel achter te laten en dat kwam natuurlijk omdat de hommage aan de klassieke drie films waarmee het ooit allemaal begon (A New Hope, The Empire Strikes Back en Return of the Jedi) vaak te veel op een herhaaloefening leek.

Van ingewijden kwamen we achteraf te weten dat het oorspronkelijk de bedoeling was om slechterik Ben ‘Kylo Ren’ Solo een Star Destroyer te geven die haast uit het niets kon verschijnen, maar dat was buiten de suggesties van de hoge bonzen bij Disney gerekend. Bij navraag wilden die immers een soort nieuwe Death Star. Aanvankelijk dachten de nieuwe scenaristen dat het om een grap ging, maar dat sloeg al snel om in woede toen ze doorhadden dat het idee echt zou doorgedrukt worden. Het was de geboorte van Starkiller Base (vernoemd naar de naam die Luke Skywalker in de eerste manuscripten nog had).

Ook The Last Jedi lijdt onder een herhaling van thema’s die we al lang kennen uit de Star Wars-franchise, zoals de

noodzaak om te infiltreren om een of ander apparaat uit te schakelen, een lichtsabelgevecht tussen ex-leerling en ex-mentor, een confrontatie op een ijsplaneet (compleet met AT-AT’s en AT-ST’s) en een poging om iemand naar de Dark Side te lokken. Het verschil is deze keer echter duidelijk: hoewel de onderwerpen zelf inmiddels genoegzaam bekend zijn, verrassen de keuzes en de reacties van bepaalde personages meer dan ooit.

Dat regisseur Rian Johnson zelf het script mocht schrijven, heeft de film duidelijk goed gedaan. De flow zit goed en enkel kort na het middenstuk zakt alles even als een pudding in elkaar. Gelukkig duurt die inzinking niet zo lang en dat heeft deze keer evenveel te maken met de personages als met de fantastisch vormgegeven gevechten. Johnson lijkt veel geleerd te hebben van de boeken (waaronder The New Jedi Order van James Luceno), die buiten het officiële Star Wars-universum plaatsvinden, maar ook een Luke Skywalker naar voren schoven die een nieuwe Jedi-orde (met – inderdaad – de kinderen van Leia Organa en Han Solo) aan het opleiden was.

Ook in The Last Jedi was Luke nieuwe Jedi aan het trainen, maar daar is een grimmig einde aan gekomen door Ben Solo, die in de vorige film zijn eigen vader vermoordde. Nu Harrison Ford in Blade Runner 2049 heeft laten zien dat hij sterker en genuanceerder staat te acteren dan ooit, is het jammer dat Han Solo moet ontbreken in dit achtste deel van de filmreeks, maar dat wordt gelukkig gecompenseerd door Mark Hammill, wiens acteervaardigheden de laatste decennia zo sterk zijn aangescherpt dat hij op zijn eentje verantwoordelijk is voor bijna alle ‘wauw’-elementen in The Last Jedi.

Hoewel Rey nog steeds een centrale rol vervult, is het Hammill die de meeste lagen in zijn personage blootlegt. Zijn Luke is getekend door de gebeurtenissen die zich sinds Return of the Jedi hebben afgespeeld, een teruggetrokken, grimmige man die zich heeft afgesloten van de Force om te vermijden dat hij zijn fouten uit het verleden zou herhalen. Dat Hammill erin slaagt om een genuanceerde vertolking neer te leggen waarbij je op geen enkel moment twijfelt dat hij diep vanbinnen nog steeds de held is van weleer, is een sterk staaltje van acteertalent. ’s Mans uitstraling trekt elke scène waarin hij meespeelt naar zich toe en we hopen Skywalker dan ook in een of andere gedaante terug te zien in de volgende film.

Adam Driver heeft het geluk gehad om de tweede interessantste rol te krijgen en weet deze keer zijn rol uit Girls volledig te doen vergeten. Zijn Kylo Ren worstelt met de nalatenschap van Darth Vader en het is dan ook een geniale inval van Johnson om hem op een bepaald moment zijn masker te doen wegsmijten. Die handeling is overigens nodig, want ze stelt Driver in staat om zijn getormenteerd personage een emotioneel fundament te geven waarbij je nooit honderd procent zeker bent wat hij gaat doen. De connectie die Kylo Ren al snel maakt met Rey – en het feit dat Rey wordt aangetrokken tot een deel van het eiland waar de invloed van de Dark Side het sterkst is – zorgt niet alleen voor extra spanning, maar ook voor onverwachte emotionele diepgang.

Daisy Ridley was in de vorige episode al goed op dreef als Rey en herhaalt haar goede acteerprestatie nogmaals in dit vervolg, maar blijft als enige van de vaste bezetting een beetje op plaats trappelen. Wat Rey over haar ouders te weten komt, draagt weinig bij tot de evolutie van het personage, dat verder een logische verhaallijn volgt – ook al mag Ridley deze keer wat serieuzer zijn.

Carrie Fishers scènes werden opgenomen voor ze stierf en vormen een mooie grafrede voor de vaak verslaafde actrice, die haar carrière én haar leven mag afsluiten met een meer dan waardige – en, ja, zelfs passend statige – vertolking, maar omdat Oscar Isaac niet zog veel te doen heeft buiten de stereotiepe held uit te hangen, is het John Boyega die de grootste sprong voorwaarts maakt.

Toen we voor het eerst The Force Awakens bekeken, vonden we dat Boyega de minst intense acteerprestatie van de hoofdrolspelers afleverde, maar dat is deze keer helemaal anders. Zijn Finn is een stuk boeiender geworden om naar te kijken en die vooruitgang wordt extra onderstreept door Kelly Marie Tran, die Finn als ingenieur Rose tegenhoudt om te deserteren en er daarna een onwaarschijnlijk koppel mee begint te vormen.

De hoofdpersonages zijn altijd de sterke as van de Star Wars-saga geweest, maar dat betekent ook dat de bijrollen vaak minder indruk maken en ook deze keer is dat weer het geval. Gwendoline Christie moet zich voortdurend verbergen in het harnas van Captain Phasma, waardoor ze een stuk minder imposant overkomt dan in Game of Thrones en ook Laura Dern heeft niet zo gek veel te doen als viceadmiraal Holdo, terwijl Benicio Del Toro’s DJ niet veel indruk nalaat. Uitzondering is dan weer Domhnall Gleeson, die extra arrogant mag zijn als de heerlijk gemene Hux.

Conclusie

Star Wars: The Last Jedi is veruit de beste Star Wars-film sinds The Empire Strikes Back en zal wellicht de favoriete film worden voor de nieuwe generatie kijkers, die het minder begrepen heeft op de tragere vooruitgang, de Jim Hensonpoppen en de gedateerde speciale effecten waar wij als iets meer volwassen fans overheen kijken. Toch ligt de kracht van dit achtste deel niet in de gevechten en de verbluffende speciale effecten, maar wel in de banden tussen de verschillende personages en de emotionele kracht van het verhaal, dat misschien niet het meest poëtische is ooit, maar wel resoneert met een ruwe menselijkheid die doorheen elke scène uit deze rolprent is gesijpeld. Nog een ding: ga zeker kijken in 4DX, maar daarover binnenkort meer.

Crew

Regisseur: Rian Johnson

Scenarist: Rian Johnson (gebaseerd op personages van George Lucas)

Producers: Ram Bergman, Kathleen Kennedy

Muziek: John Williams

Cinematografie: Sgteve Yedlin

Montage: Bob Ducsay

Cast

Mark Hamill: Luke Skywalker / Dobbu Scay

Carrie Fisher: Leia Organa

Adam Driver: Kylo Ren

Daisy Ridley: Rey