Beursverslag: F.A.C.T.S. 2021
Wij waren erbij. In 1993 was ondergetekende al zo’n 3 jaar Regional Director for the Role-Playing Game Association en conventies die met sciencefiction, fantasy, anime, rollenspelen en andere ‘tabletop games’ te maken hadden, hoorde zo’n beetje bij de (fantastische) job. Ik was nog maar 18 jaar oud, F.A.C.T.S. was net geboren, en jarenlang bleef ik met hetzelfde gevoel zitten: het was toch meer een ‘tradeshow’, die de nadruk legde op het verkopen van allerlei producten, dan een conventie die kon rivaliseren met de totaalervaring die Gen Con bracht. Nu, goed, Essen Spieltagen bewijst dat ik dat soort beurzen ook kan smaken, maar toch bleef ik een tijdlang met het gevoel zitten dat er iets ontbrak, dat er een enorme mogelijkheid werd gemist. F.A.C.T.S. verhuisde naar het cultureel centrum in Gent, groeide verder, werd een tweejaarlijks evenement, kwam naar Gent Expo, en begon meer en meer activiteiten aan te bieden – een natuurlijke, maar zeker ook geweldige evolutie die het momenteel een van dé absoluut bij te wonen bijeenkomsten voor cosplayers, geeks, gamers en andere mensen met goeie smaak maakt. 38 jaar later waren we er weer, nu op de 33ste editie en middenin een pandemie, maar toch nog met 35.000 bezoekers die allemaal vooraf een Covid Safe Ticket moesten voorleggen. Kwestie van het veilig te houden in de weken voor de omnicronvariant begon toe te slagen en – indien de antivaxers onze politici blijven angst aanjagen – de volgende editie in april 2022 heel misschien nog kan verhinderen. Fingers crossed, dus, want hieronder een heleboel redenen om F.A.C.T.S. te bezoeken!
Download het hele verslag in pdf-formaat door op de link hierboven te klikken
Honger
Dat de honger groot is, blijkt al bij het wachten: wie geen vip is, moet op sommige momenten wel eventjes aanschuiven, maar net zoals we al vaak hebben geschreven – en net zoals de altijd sublieme Mark Sheppard tijdens zijn passage voor honderden enthousiaste fans zegt – vormen anime-, fantasy-, sciencefiction- en gamingfans de trouwste ter wereld en dus verloopt zowat alles in een opperbeste sfeer. Niet verwonderlijk, trouwens, want vanzelfsprekend is bijna iedereen gewoon erg blij dat er terug conventies worden georganiseerd voor hen, na een jarenlange wachttijd – de laatste F.A.C.T.S. dateert toch al van zo’n 3 jaar geleden, met vooral dank aan het hardnekkige SARS-CoV-2 virus, té voorzichtige politici en té veel conspiracytheorists en antivaxxers.
Tijdens een interview horen we ‘Event Director’ Anthony Audenaerd zeggen dat F.A.C.T.S. steunt op een soort escapisme, maar zelf heb ik dat nooit echt geloofd: rollenspelen, cosplayen, of comics en manga’s lezen heeft voor mij altijd veel meer te maken gehad met een verhaal vertellen, de creativiteit aan te spreken, en imaginaire grenzen te verlegen – of althans te exploreren – die je in het dagelijkse leven niet kunt verkennen. De denkbeeldige werelden van Star Wars, Star Trek, The Expanse (waar zaten dié fans?), Babylon 5, Dune, Naruto, Jujutsu Kaisen, Demon Slayer: Kimetsu no Yaiba, My Hero Academia, Marvel, DC, en konsoorten bieden ons een ruimte om nog verbaasd over – en geïnteresseerd in – te zijn, met minder beperkingen dan die van het universum waarin we fysiek leven, en het is net de kick die je daardoor kunt krijgen die je voortdrijft. Voor sommigen zal dat ongetwijfeld wel een vorm van ontsnapping inhouden, maar ik weet zeker dat ik mijn leven geweldig vindt, dus kan het in ieder geval voor mij geen bepalende factor zijn.
Wat ook de motivatie is, ongeveer een vierde van alle aanwezigen daagt verkleed op. De diversiteit is groot: van sf-series tot fantasyverhalen, comics, anime, manga, en meer. Dit is geen verkleedpartijtje of stoet: Donald Trumps of verkeerd interpreteerbare joods-orthodoxe medemensen zijn hier niet te zien en misschien is dat wel een van de vele redenen waarom er zoveel eensgezindheid is. Dit is dan ook een publiek dat je niet ‘woke’ moet noemen, maar dat gendergelijkheid, seksuele diversiteit en de multiculturele samenleving doorgaans hoog in het vaandel draagt, en misschien is het beter dat er daar dan sommigen net iets té ver in gaan dan dat ze voor haatdragende partijen gaan stemmen die de huidige coronacrisis dankbaar aan het gebruiken zijn om de volgende verkiezingsuitslag te beïnvloeden.
Cosplay
Ook het niveau van de cosplayers zelf lijkt overigens hoger te liggen dan het enkele jaren geleden was. Op het podium zien we de ene geslaagde figuur na de andere, vaak geïncarneerd door dames en heren die niet over het perfecte figuur bezitten, maar toch worden aangemoedigd door duizenden gelijkgezinden – ook dat is zo mooi aan dit wereldje. Overgewicht hebben is niet gezond en moet niet gepromoot worden, terwijl gezond en duurzaam eten ook wat het milieu-impact betreft misschien wel belangrijker is geworden dan ooit, maar zolang je het niet hebt aangepakt, is het belangrijk om er ook niet depressief van te worden en de steun van zoveel positief ingestelde mensen helpt daar ongetwijfeld erg vaak bij.
Cosplayers kunnen overigens niet enkel hun hart ophalen aan (gratis) even het podium op te komen of de competitie, maar ook aan de nieuwe kostuumwedstrijd, waar de deelnemers allemaal weken tot maanden hebben gewerkt aan het kostuum dat ze nu – vaak zelfs voor de allereerste keer – mogen komen showen.
Activiteiten
Niet dat alles draait om verkleedpartijen: er zijn meer dan 250 exposanten aanwezig en fans kunnen daardoor zowat alles vinden: speelgoed, T-shirts, kostuums, allerlei merchandise en verzamelbare figuurtjes, en veel meer. Ontbreekt wel op het appel: meer ‘tabletop games’! Waar zijn de rollenspelen, boardgames, ‘miniature battle games’, wargames, en cardgames? Een paar spelgroepen zorgen wel voor de nodige sessies, maar jammer genoeg wordt het archaïsche Dungeons & Dragons oververtegenwoordigd, terwijl er zoveel ‘roleplaying games’ zijn die dicht aansluiten bij het gebeuren – denk maar aan Dune van Modiphius Entertainment, Sword Chronicle: Feudal Fantasy Roleplaying (de nieuwe incarnatie van het A Song of Fire and Ice-rollenspel) van Green Ronin, Batman: Gotham City Chronicles van Monolith Board Games, The Walking Dead: All Out War van Mantic, enzovoort. Het is en blijft een gemiste kans waar we het met de organisatie toch wel eens uitgebreid over willen hebben. De Board Game Zone is zeker een stap in de goede richting, maar biedt vooral een podium aan cardgames van de allergrootste bedrijven: ondanks het feit dat Flesh & Blood, Pokémon Go, Pokémon, Yu-Gi-Oh en Magic the Gathering hun aanwezigheid zeker verdiend hebben, vormen ze niets nieuws onder de zon, en dat terwijl er elk jaar zoveel mooie nieuwe dingen op de markt worden gebracht. Gelukkig kan je altijd wel rekenen op Thunderbolts Ghent, dat toch steeds enigszins de vinger op de wargamepols weet te houden.
Dat console- en computergames vooral vertegenwoordigd worden door onafhankelijke Belgische ontwikkelaars, valt dan weer zeker te verdedigen: mooi dat bedrijven als Slappy Inc., Fishing Cactus, Cyborn, Oisoi Studio, en THEPACK hier een forum krijgen, net als Casper Croes, al had ook de Gaming Hall wat meer mogen bieden dan deze vaderlandse vaandeldragers, wat VR en een héél respectabel aantal flipperkasten en arcadegames. Het voelt allemaal (wellicht bewust) een beetje retro aan en het is een fantastisch initiatief dat we graag zouden zien uitgebreid worden naar nog meer actuele games van nog meer ‘developers’.
Voor de rest is er eigenlijk niets dan goeds te vertellen over F.A.C.T.S. Ook de verschillende hallen worden uitstekend gebruikt en daarbij is het echt hartverwarmend om te zien dat ook ‘amateurs’ die geen grote bakken geld verdienen met hun workshops een kans krijgen om hun kunnen te laten zien. Het leren toveren met een ‘magic wand’ (een toverstokje) is niet bepaald de meest professionele demo die we ooit te zien kregen, maar dat maakt ons ook geen zier uit, want het is meer dan duidelijk dat ook activiteiten op dit niveau geapprecieerd worden. Mooi en, alsjeblieft: houden zo!
Een andere workshop die erg in de smaak valt en veel meer mensen lokt: die waarbij je jouw eigen toverstok leert maken. Met een lijmpistool erbij en onder begeleiding weet ook mijn driejarig dochtertje er enorm van te genieten en haar twee paarse ‘wands’ (haar favoriete kleur) behoren nu tot haar favoriete bezittingen.
Als we buiten de panels dan toch een favoriete bezigheid moeten aanduiden, dan wel The Colossus, een 234 meter opblaasbaar hindernissenparcours annex springkasteel. In 2018 heette het luchtgedrocht, dat uit heel wat verschillende aangesloten secties bestaat, The Beast 4.0 en stond het zelfs met een Guinness World Record te prijken, maar ook anno 2021 imponeert het nog. Mijn dochtertje en ik amuseren ons er in ieder geval twee keer geweldig mee, al moet mijn assistente op de tweede dag wel afhaken wegens fysiek iets te moeilijk. Gelukkig kan je op eender welk punt afstappen.
De gasten
Er zijn een aantal activiteiten die samen een aparte titel verdienen in dit artikel en dat zijn de panelgesprekken en handtekeningsessies. F.A.C.T.S. gaat er nu al een tijdje prat op dat het geregeld gerenommeerde gasten weet aan te trekken en dat is ook deze keer niet anders.
Op de Artist Alley tonen meer dan twintig kunstenaars het beste uit hun oeuvre en daar zitten een aantal toppers tussen, of wat had je gedacht van namen als Stephen B. Scott (Batman, X-Men, JLA, Hulk), Jorge Miguel (Orion’s Outcasts, Sapiens Imperium), Paolo Traisci (Assassin’s Creed, De Duivelsprinsen), Kevin Nowlan (Dr. Strange, X-Men, en talloze andere comics van zowel Marvel als DC), Josef Rubinstein (Infinity Gauntlet, X-Men, Venom), Bill Morrison (The Simpsons, Futuruma), en William Simpson (de belangrijkste storyboardartiest van Game of Thrones)?
Hoe getalenteerd de tekenaars en schilders ook zijn, dat het grote publiek vooral de tv- en filmsterren wilt ontmoeten, is duidelijk af te leiden aan de bijwijlen volgepakte zaal waar de panels plaatsvinden. Nu, ja, panels: de meeste passages zijn vooral een soort Q&A’s en soms worden zelfs alle vragen volledig aan de fans overgelaten. Sommige sterren zijn de laatste tijd een stuk minder in de spotlight gekomen – denk maar aan Karyn Parsons, wiens gloriedagen als Hilary Banks in The Fresh Prince of Bel Air al lang achter de rug liggen – maar weten toch nog interessante dingen te vertellen over hun voorbije carrière. Anderen zijn net weer ietsje relevanter geworden, zoals Jack Gleeson, die na Game of Thrones en een zelfgekozen theaterpauze vorig jaar weer opdook in de tv-serie Out of Her Mind en dit jaar een van de hoofdrollen mocht vertolken in het Ierse Rebecca’s Boyfriend.
En dan zijn er natuurlijk nog de échte persoonlijkheden, de toppers wier passage je nog moeilijk kunt vergeten, zoals Mark Sheppard dat deze editie doet. Deze uitzonderlijke Britse acteur heeft al 62 ‘credits’ op zijn mouw mogen spelden en dan reken je dus niet elke aflevering van elke reeks waarin de man heeft meegespeeld mee. Dat de meeste aanwezige fans helaas niet op de hoogte lijken te zijn van ’s mans prestaties in reeksen als 24, Battlestar Galactica, Leverage, en Warehouse 13, heeft natuurlijk alles te maken met zijn ronduit sublieme vertolking van de heerlijk kwaadaardige Crowley in topserie Supernatural, waar hij op 8 jaar tijd mocht aantreden in maar liefst 70 afleveringen. Met ook gastrolletjes in onder andere Star Trek: Voyager, Firefly, Chuck, en Doctor Who op zijn cv, is Sheppard een kenner van het genre en we geloven hem ook als hij gepassioneerd over de loyaliteit van de fans en zijn respect voor het feit dat ze iedereen met open armen ontvangen praat, maar de acteur is ook heel eerlijk over zijn alcoholisme (al is hij al meer dan 13 jaar lang nuchter) en de klinische depressie waar hij en zijn echtgenote aan lijden. Verder bedient Sheppard zich van een gezonde dosis bijtende humor en cynisme, en we voelen toch wat plaatsvervangende schaamte als de zoveelste bewonderaar die aan de microfoon komt staan om een vraag te stellen niet op de hoogte lijkt te zijn van het feit dat de meesteracteur nu al 3 jaar lang in de huid kruipt van Willoughby Kipling in het kafkaiaanse Doom Patrol.
Sheppards commentaren zijn soms wat hard en het is toch duidelijk dat hij nog steeds niet erg opgezet is met de manier waarop we enkele jaren geleden voortijdig vaarwel moesten zeggen aan Crowley, maar wanneer ik hem een tekening laat zien die mijn dochter net van hem heeft gemaakt en hem vertel dat het de allereerste keer is dat er een ‘semi-human’ gezicht in te herkennen is, toont hij die meteen aan de honderden aanwezigen en zegt hij dat het duidelijk om zijn demonische alter-ego gaat, inclusief overdonderend applaus voor de bijna vierjarige Alhana. Ook dat is Mark Sheppard.
Op naar de volgende editie
Er komt heel misschien nog een virusvariant roet in het eten gooien, maar als het aan ons ligt, ziet F.A.C.T.S. ons zeker allemaal terug in april. Omdat het simpelweg de allerbeste beurs van zijn soort in West-Europa blijft, zeker als je Groot-Brittannië niet in rekening brengt. Mogen er de volgende keer gewoon wat meer tabletopgames zijn? Pretty please?
Meer info: www.facts.be
Dirk Vandereyken
